🌬️ Dehidrasyon (High Altitude Dehydration)

Yüksek İrtifada Su Kaybının Sessiz Tehlikesi

Su, dağcının en değerli yakıtıdır. Ancak yüksek irtifada hava soğuk olsa bile vücut hızla sıvı kaybeder. Bu görünmeyen ama çok etkili kayıp, yorgunluktan bilinç kaybına kadar birçok sorunun başlangıç noktasıdır.
Dehidrasyon, yüksek irtifada oksijen eksikliğinden daha yaygın; performans düşüklüğünden daha tehlikelidir.

📌 Bu Hastalık Nedir?

Dehidrasyon, vücudun aldığı sıvıdan daha fazlasını kaybetmesi durumudur.
Yüksek irtifada, bu kayıp fark edilmeden gerçekleşir çünkü:

• Hava soğuk olduğu için terleme fark edilmez,

• Solunum hızı artar → nefesle buharlaşan su artar,

• Yüksek efor harcanır → terleme ve idrar artar,

• Soğuk hava susama hissini baskılar.

🧊 Sonuç: Vücut sıvı kaybeder ama beyin bunu geç fark eder.

🧭 Belirtileri Nelerdir?

Dehidrasyon hafif başlayıp hızla şiddetlenebilir. Dikkat edilmesi gereken belirtiler:

• Ağız kuruluğu, dudaklarda çatlama

• Azalan ve koyu renkli idrar

• Baş ağrısı, halsizlik, performans düşüşü

• Kas krampları

• Baş dönmesi, dikkat dağınıklığı

• Kalp atımında hızlanma (taşikardi)

• Cilt turgorunda (esnekliğinde) azalma

• Ağır vakalarda bilinç bulanıklığı, bayılma

📍 Bu belirtiler, akut dağ hastalığı (ADH) ile karıştırılabilir — ancak çoğu zaman altta yatan sebep dehidrasyondur.

🧗‍♀️ Bu Hastalık Nasıl Başımıza Gelir?

Yüksek irtifada dehidrasyon genellikle şu durumlarla gelişir:

• Yetersiz sıvı tüketimi (özellikle 3.000 m üzeri)

• Soğukta susama hissinin azalması

• Yoğun fiziksel efor ve terleme

• Yüksek solunum hızı (özellikle uyurken)

• İdrar söktürücü ilaçlar (örneğin acetazolamide - Diamox)

• Aşırı kafein veya alkol tüketimi

🚨 Başımıza Gelirse Ne Yapmalıyız?

💧 1. Hemen Sıvı Alımı Başlat

İdeal olarak elektrolit içeren sıvılar tercih edilmeli (su + tuz + karbonhidrat dengesi).

🍵 2. Azar Azar ve Sık İç

Mide bulantısı varsa, küçük yudumlarla başlanmalı. Ilık sıvılar daha iyi tolere edilir.

🛌 3. Fiziksel Aktiviteyi Azalt

Hafif yürüyüş dışında efor azaltılmalı, vücut dinlenmeye alınmalıdır.

🧂 4. Tuz ve Şeker Takviyesi

Aşırı su içimi hiponatremi (sodyum düşüklüğü) riski taşır. Bu yüzden tuzlu çorba, meyve suyu, enerji barları gibi dengeleyici ürünler tüketilmelidir.

✅ Gelmemesi İçin Ne Yapmalıyız?

⏱️ 1. Programlı Su İçimi

Susamayı beklemeden saat başı sıvı alınmalıdır. Özellikle sabah uyanınca ve akşam kamp öncesi.

🧪 2. İdrar Rengini Kontrol Et

Açık sarı → iyi, koyu sarı → sıvı eksikliği belirtisidir.

🔁 3. Terleme ve solunumla kaybedilen sıvıya dikkat et

Yüksek tempolu yürüyüş, tırmanış ve özellikle rüzgârlı havalarda sıvı kaybı çok artar.

💊 4. Elektrolit Takviyeleri Kullanın

Tuz tabletleri, izotonik içecekler, oral rehidrasyon tozları etkili olur. Sıvı alımı sadece “su” değil, tuz + şeker dengesini de içermelidir.